اfarë i bënë fëmijët që të jenë më të kujdesshëm?
Në botën në të cilën dhuna dhe ashpërsia janë bërë prezente dhe thuaja të pranueshme,shumë prindër po pyeten çfarë mund të bëjnë që fëmijët e tyre ti shtyejnë të bëhen të kujdesshëm dhe të butë dhe që tek ata të zhvillojnë ndjenjën e brengës dhe ndjeshmërisë për të tjerët.
Edukimi i fëmijëve që të bëhen të kujdesshëm nuk nënkupton edhe zgjedhjen e problemit për dhunën,por është e arsyeshme brengosja e prindërve për ekspozimin e dhunës në një masë të madhe-qoftë në television apo edhe në rrugë- mund të ndikojnë që fëmijët të bëhen të vrazhët dhe pandjenja.Prindërit,normalisht nuk munden të kontrollojnë në përgjithësi të gjithë faktorët të cilët ndikojnë në jetën e fëmijëve të tyre.Fakt është se fëmijët një kohë të mirë e kalojnë në “botën reale” e cila shpesh di të jetë e vrazhët,e pakujdesshme apo theshtë jo e lumtur.Kurse fëmijët kanë personalitetin dhe karakteristikat e tyre të cilat prindërit nuk mund ta kontrollojnë apo ndryshojnë.Por,ekzistojnë gjëra të caktuara të cilat prindërit mund të bëjnë me qëllim që të ngacmojnë fëmijët e tyre të jenë të kujdesshëm,përgjegjës dhe të drejtë.Njerëzit nganjëherë mendojnë se fëmijët nuk e shohin botën reale e cila i rrethon-e edhe njerëzit e tjerë- në mënyrë se si e shohin të rriturit këtë realitet,dhe se ata botën e shohin vetëm nga të pamurit e tyre dhe në mënyrën e tyre të veqant.Por,a thua kjo është e vërtetë?
Ekspertët më herët ishin të mendimit se brengosja reale për të tjerët shfaqet tek atëherë kur individi rritet.Por hulumtimet aktuale rezultojnë në atë se fëmijët janë në gjendje të ofrojnë shenja të empatisë dhe brengosjes qysh në moshë të hershme.Ata reagojnë me brengosje kur e shohin dikend jo të lumtur dhe bëjnë përpjekje të ndihmojnë dhe zgjedhin problemin.Studimet tjera kanë zbuluar se tinejgjerët të cilët marrin pjesë në programet për ndihmë ndaj të tjerëve kanë një vision mjaftë pozitiv për jetën e tyre,dhe njëkohësisht tregojnë një shkallë të lartë të shpresës kur është në pyetje ardhmëria e tyre.Gjëja më e rëndësishme që mund të bëni ju si prindër është që fëmijëve t’ua bëni të qartë se sa për juve është e vlefshme që ata të sillen me përgjegjësi dhe me kujdes.Kur të shikoni se fëmiu juaj po bënë diq që e konsideroni si të vrazhët apo pa ndjenja,duhet atij/asaj menjëherë ti thuani se nuk keni dëshirë që ashtu të sillet.Fëmijës tuaj drejtohuni me vendosshmëri dhe me sinqeritet dhe fokusohuni në vetë veprimin e bërë,e jo në fëmiun- shembull,i thuani:’’këtë që e ke bërë nuk është mirë ‘,e kursesi;’’Ti nuk je i/e mirë’.
Këtë lloj të reagimit emocional duhet ta përcillni me informata-ndonjë lloj sqarimi se përse nuk pajtoheni me sjelljen e tillë,për shembull;”Shiqo ,ky djalë tani po qan.Ai po qan sepse ti ja ke marr lodrën.E kjo nuk është sjellje e mirë”
ثshtë shumë me rëndësi që fëmijës tuaj t’ia bëni të qartë se sa thelbësore për ju është sjellja e tij me të tjerët .Nëse fëmijët e vërejnë se keni përkushtim të sinqertë emocional ndaj kujdo qoftë,e besueshme është se edhe atyre vet kjo do tu bëhet e rëndësishme./mesazhi/S.Abazi/
Në botën në të cilën dhuna dhe ashpërsia janë bërë prezente dhe thuaja të pranueshme,shumë prindër po pyeten çfarë mund të bëjnë që fëmijët e tyre ti shtyejnë të bëhen të kujdesshëm dhe të butë dhe që tek ata të zhvillojnë ndjenjën e brengës dhe ndjeshmërisë për të tjerët.
Edukimi i fëmijëve që të bëhen të kujdesshëm nuk nënkupton edhe zgjedhjen e problemit për dhunën,por është e arsyeshme brengosja e prindërve për ekspozimin e dhunës në një masë të madhe-qoftë në television apo edhe në rrugë- mund të ndikojnë që fëmijët të bëhen të vrazhët dhe pandjenja.Prindërit,normalisht nuk munden të kontrollojnë në përgjithësi të gjithë faktorët të cilët ndikojnë në jetën e fëmijëve të tyre.Fakt është se fëmijët një kohë të mirë e kalojnë në “botën reale” e cila shpesh di të jetë e vrazhët,e pakujdesshme apo theshtë jo e lumtur.Kurse fëmijët kanë personalitetin dhe karakteristikat e tyre të cilat prindërit nuk mund ta kontrollojnë apo ndryshojnë.Por,ekzistojnë gjëra të caktuara të cilat prindërit mund të bëjnë me qëllim që të ngacmojnë fëmijët e tyre të jenë të kujdesshëm,përgjegjës dhe të drejtë.Njerëzit nganjëherë mendojnë se fëmijët nuk e shohin botën reale e cila i rrethon-e edhe njerëzit e tjerë- në mënyrë se si e shohin të rriturit këtë realitet,dhe se ata botën e shohin vetëm nga të pamurit e tyre dhe në mënyrën e tyre të veqant.Por,a thua kjo është e vërtetë?
Ekspertët më herët ishin të mendimit se brengosja reale për të tjerët shfaqet tek atëherë kur individi rritet.Por hulumtimet aktuale rezultojnë në atë se fëmijët janë në gjendje të ofrojnë shenja të empatisë dhe brengosjes qysh në moshë të hershme.Ata reagojnë me brengosje kur e shohin dikend jo të lumtur dhe bëjnë përpjekje të ndihmojnë dhe zgjedhin problemin.Studimet tjera kanë zbuluar se tinejgjerët të cilët marrin pjesë në programet për ndihmë ndaj të tjerëve kanë një vision mjaftë pozitiv për jetën e tyre,dhe njëkohësisht tregojnë një shkallë të lartë të shpresës kur është në pyetje ardhmëria e tyre.Gjëja më e rëndësishme që mund të bëni ju si prindër është që fëmijëve t’ua bëni të qartë se sa për juve është e vlefshme që ata të sillen me përgjegjësi dhe me kujdes.Kur të shikoni se fëmiu juaj po bënë diq që e konsideroni si të vrazhët apo pa ndjenja,duhet atij/asaj menjëherë ti thuani se nuk keni dëshirë që ashtu të sillet.Fëmijës tuaj drejtohuni me vendosshmëri dhe me sinqeritet dhe fokusohuni në vetë veprimin e bërë,e jo në fëmiun- shembull,i thuani:’’këtë që e ke bërë nuk është mirë ‘,e kursesi;’’Ti nuk je i/e mirë’.
Këtë lloj të reagimit emocional duhet ta përcillni me informata-ndonjë lloj sqarimi se përse nuk pajtoheni me sjelljen e tillë,për shembull;”Shiqo ,ky djalë tani po qan.Ai po qan sepse ti ja ke marr lodrën.E kjo nuk është sjellje e mirë”
ثshtë shumë me rëndësi që fëmijës tuaj t’ia bëni të qartë se sa thelbësore për ju është sjellja e tij me të tjerët .Nëse fëmijët e vërejnë se keni përkushtim të sinqertë emocional ndaj kujdo qoftë,e besueshme është se edhe atyre vet kjo do tu bëhet e rëndësishme./mesazhi/S.Abazi/